Thời gian gần đây, khoa phẫu thuật thẩm mỹ bệnh viện Da Liễu Đà Nẵng đã tiếp nhận và tư vấn cho khá nhiều bệnh nhân đột nhiên bị sạm da nặng, từ trán lan rộng xuống cổ. Chúng tôi đánh giá đây là tình trạng rối loạn sắc tố bất thường, trong y văn còn gọi là bệnh tăng sắc tố Riehl hay theo một số tác giả là viêm da tiếp xúc tăng sắc tố ở mặt.
Giới thiệu
Sạm da Riehl được mô tả lần đầu tiên bởi Riehl vào năm 1917, với biểu hiện đặc trưng là tăng sắc tố vùng mặt và cổ, sắc tố lan tỏa và đồng nhất nhưng không có ranh giới rõ ràng. Đây là một bệnh viêm da tiếp xúc dị ứng mức độ thấp mắc phải với nước hoa và một số sản phẩm mỹ phẩm. Rối loạn được biết chủ yếu ảnh hưởng đến bệnh nhân gốc Châu Á.
Nguyên nhân gây bệnh
Căn nguyên của bệnh hiện nay vẫn còn gây tranh cãi, cho dù nó có liên quan vừa yếu tố nội sinh và ngoại sinh.
Phần lớn các trường hợp xảy ra là do yếu tố ngoại sinh, làm cho một số tác giả cho rằng bệnh sắc tố Riehl đồng nghĩa với viêm da tiếp xúc tăng sắc tố ở mặt.
Phổ biến nhất là các chất hóa học trong mỹ phẩm gây nhạy cảm. Ngoài ra, trong một số tài liệu còn đề cập đến các dị ứng nguyên là các hương liệu, thuốc nhuộm, than đá, dầu khoáng, bụi gỗ, kim loại nặng,…
Ngoài ra tiếp xúc ánh sáng trong một thời gian dài hoặc sử dụng mỹ phẩm có chất làm trắng gây nhạy cảm ánh sáng.
Dinh dưỡng, Di truyền, rối loạn chuyển hóa, rối loạn nội tiết, tiếp xúc lâu dài với nồng độ thấp các chất gây dị ứng, type da sậm màu,…
Đặc điểm lâm sàng:
Thường biểu hiện dưới dạng sắc tố loang lổ đến lan tỏa không có ranh giới rõ ràng, bề mặt da thô ráp và có vảy nhẹ, dát tăng sắc tố vệ tinh quanh nang lông, trung tâm vùng sắc tố có thể quan sát thấy sắc tố dạng mạng lưới. Màu sắc đa dạng có thể đen, tím, xanh đen, nâu nhạt hoặc nâu xám.
Vị trí thường ở trán, thái dương, gò má, nó có thể lan đến tai, cổ, mờ dần về phía ngực. Khi các chất gây dị ứng liên quan là chất nhạy cảm với ánh sáng, sắc tố sẽ rõ ràng hơn ở những vùng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Một số bệnh nhân có đỏ da, phù nề và ngứa trước khi xuất hiện sắc tố. Giai đoạn viêm này gợi ý khởi phát là viêm da tiếp xúc do các dị nguyên tiếp xúc trực tiếp với da.
Chẩn đoán:
Tình trạng rối loạn này có thể thường gặp nhưng không dễ chẩn đoán. Thường chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý sắc tố khác như: rám má, tăng sắc tố sau viêm, ochronosis ngoại sinh, viêm da tiếp xúc dị ứng,…
Điều trị:
Bệnh tăng sắc tố Riehl có xu hướng kéo dài. Hiện nay không có phương pháp điều trị chuẩn cho bệnh sắc tố Riehl, một số chọn lựa điều trị riêng lẻ hoặc kết hợp được đề xuất như sau:
- Ngưng ngay các tác nhân nghi ngờ
- Chống nắng
- Trang điểm
- Thuốc bôi: hydroquinone, corticosteroid bôi, retinoid, vitamin C, azelaic có hoặc không kèm theo lột da bằng hoá chất từ nhẹ đến trung bình
- Các liệu pháp ánh sáng như IPL hoặc Q-Switched Nd:YAG lase
Ngày nay, nhu cầu làm đẹp càng tăng cao thì song song với đó là các biến chứng do việc làm đẹp không đúng cách, tại các cơ sở thẩm mỹ không an toàn cũng tăng lên. Mọi người cần tìm hiểu kỹ lưỡng các sản phẩm làm đẹp trước khi sử dụng, có thể tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc các chuyên gia y tế. Đặc biệt, nếu bạn thấy mình có biểu hiện rối loạn sắc tố nào đó bất thường thì nên đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám không nên tự ý bôi các loại thuốc hoặc mỹ phẩm không rõ nguồn gốc.
Khoa phẫu thuật thẩm mỹ bệnh viên Da Liễu Đà Nẵng đã điều trị nhiều trường hợp bệnh sắc tố Riehl bằng cách phối hợp nhiều phương pháp hiện đại, an toàn, hiệu quả giúp trả lại làn da khỏe mạnh cho khách hàng ./.
Chúng tôi trên mạng xã hội