Ung thư da là dạng thường gặp nhất trong tất cả các nhóm bệnh ung thư ở Mỹ. Theo trung tâm dự phòng và kiểm soát bệnh (Centres for Disease Control and Prevention), 20% người Mỹ sẽ phát triển ung thư da trong một thời điểm nào đó trong suốt cuộc đời nếu xu hướng (bệnh tật) hiện tại vẫn tiếp diễn.
Trong khi không phải tất cả ung thư da đều gây tử vong, ung thư hắc tố (melanoma) – loại ung thư da thường gặp đứng thứ ba và là thể ung thư da nguy hiểm nhất, gây tử vong nếu không được chẩn đoán sớm. Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ (The American Cancer Society) ước tính ở Mỹ trong năm 2016, khoảng 76.380 ca ung thư hắc tố mới sẽ được chẩn đoán, và 10.130 người được dự đoán sẽ tử vong vì căn bệnh này.
May mắn là u hắc tố dễ điều trị nếu được chẩn đoán sớm và nó thường biểu hiện một số dấu hiệu cảnh báo mà bạn nên thông báo cho bác sĩ của bạn như: nốt ruồi, vết thâm hoặc bớt trên bề mặt da. Cách dễ dàng để đánh giá về những tổn thương nốt ruồi, rất dễ nhớ với các chữ cái đầu là ABCDE.
◦ A (asymmetry) - không đối xứng: nếu một nửa của nốt ruồi trông khác một nửa kia, dấu hiệu này báo hiệu nốt ruồi có thể bị ung thư hóa.
◦ B (border irregularity) -bờ không đều: bờ không đều, giới hạn không rõ, khó xác định có thể là dấu hiệu của u hắc tố.
◦ C (colour) - màu sắc: nốt ruồi nhiều màu sắc hoặc tối màu có thể là nguy cơ.
◦ D (diameter) - kích thước: nốt ruồi lớn hơn đầu tẩy của bút chì là đáng lo ngại, mặc dù u hắc tố có thể nhỏ hơn.
◦ E (evolution) - tiến triển: khi nốt ruồi có sự thay đổi về kích thước, hình dạng, hoặc màu sắc thì nên được kiểm tra.
Nếu có bất kì vấn đề gì bất thường hoặc bạn không chắc chắn là nốt ruồi có nguy cơ hoặc không, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa da liễu. Bác sĩ da liễu sẽ biết những vấn đề cụ thể cần giải quyết hơn là bạn, nên không nên cố gắng tự chẩn đoán hay tự thừa nhận là bạn không có vấn đề gì.
Có một số phần mền ứng dụng mà theo đó bạn có thể đánh giá nốt ruồi của bạn, nhưng dù một phần mềm ứng dung nào đó có thể cho kết quả rằng nốt ruồi có nguy cơ, nó vẫn không thể chắc chắn bằng phương pháp sinh thiết da do bác sĩ thực hiện.
Tuy nhiên, có một vài động tác bạn có thể thực hiện để tự kiểm tra. Viện hàn lâm Hoa Kỳ về Da Liễu (The American Academy of Dermatology) khuyến cáo bạn nên thực hiện tự kiểm tra hàng tháng, ghi chú về các nốt ruồi đang có trên cơ thể và kiểm tra một cách cẩn thận bất kỳ dấu hiệu nào như đã nêu. Một người khác có thể gíup bạn kiểm tra các vị trí mà bạn khó thấy.
Kiêm tra da của bạn, ghi chú về tất cả các chấm thay đổi trên cơ thể, bao gồm nốt ruồi, các đốm tàn nhàng và cả các diểm lão hóa da. Ung thư da có thể phát triển ở bất kì vị trí nào trên da và là một trong những loại ung thư mà bạn có thể thấy được trên da. Yêu cầu một người khác giúp bạn kiểm tra da, đặc biệt là những vị trí bạn khó nhìn thấy.
◦ 1. Kiểm tra mặt trước, mặt sau, bên trái và bên phải cơ thể bằng gương.
◦ 2. Kiểm tra phía sau cổ và da đầu với gương cầm tay. Vén một phần tóc để nhìn kỹ hơn da đầu của bạn.
◦ 3. Gấp khuỷu tay, kiểm tra cẩn thận cẳng tay, mặt sau cánh tay và long bàn tay.
◦ 4. Kiểm tra lưng và mông với gương cầm tay.
◦ 5. Cuối cùng, nhìn mặt sau chân và mu bàn chân, kẽ giữa các ngón chân, lòng bàn chân.
Nếu bạn tìm thấy bất kì điểm nào trên cơ thể khác biệt với vị trí khác hoặc có sự thay đổi, ngứa hay chảy máu. Hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa da liễu.
Chẩn đoán ung thư da sớm rất cần thiết vì ung thư có thể được loại bỏ trước khi lan rộng. Phần lớn nguyên nhân của ung thư da là do tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Những người có màu da sáng dễ bị bỏng nắng và có nhiều nguy cơ mắc nhiều loại ung thư da, mặc dù da của bất kì ai cũng có thể bị tổn thương do ánh sáng mặt trời.
Hai loại ung thư da thường gặp khác là ung thư biểu mô tế bào đáy (Basal cell carcinoma) và ung thư biểu mô tế bào vảy (Squamous cell carcinoma), cả hai đều thường gặp ở những vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời bao gồm đầu, cổ, mặt, cánh tay, bàn tay, cẳng chân.Tuy nhiên chúng có thể phát triển ở bất kì vị trí nào trên cơ thể.
Chúng không lan rộng nhanh như u hắc tố nhưng vẫn có thể có thể lan rộng đến các phần khác của cơ thể.Ung thư biểu mô tế bào đáy phát triển rộng và sâu, biến dạng nếu không được phẫu thuật loại bỏ ở giai đoạn sớm.
Nhiều sàng lọc tập trung vào u hắc tố vì nó có thể lan rộng nhanh. Nếu loại bỏ sớm thì tỉ lệ chữa lành gần như 100%, nhưng nếu ung thư lan rộng đến các vùng da kế cận, hạch lympho hoặc các cơ quan nội tạng, thì tỷ lệ sống trong 5 năm giảm rất nhanh chóng..
Viện Hàn lâm Hoa Kỳ về Da Liễu cho rằng nếu người dân làm quen với các dấu hiệu cảnh báo và tự khám da thường đều đặn, cùng với việc đến gặp bác sĩ, thì số lượng người tử vong do u hắc tố sẽ giảm đáng kể.
Chúng tôi trên mạng xã hội