Bệnh viện Da Liễu TP.Đà Nẵng

“MASKNE” TRONG ĐẠI DỊCH COVID-19

Thứ tư - 06/04/2022 02:29
“MASKNE” TRONG ĐẠI DỊCH COVID-19
“Maskne” hay “Mask acne” là một thuật ngữ muốn nói tới da nổi mụn do việc sử dụng khẩu trang quá nhiều. Thuật ngữ này xuất hiện trong đại dịch COVID ‐ 19. Khi đại dịch lan rộng, xu hướng sử dụng khẩu trang nhiều hơn góp phần gây nên mụn trứng cá.


I. “Maskne” – Nguyên nhân do đâu ?
A.HỆ VI SINH VẬT TRÊN DA
• Vi khuẩn: Sự cân bằng của hệ vi khuẩn trên da gây nên sự bùng phát không chỉ mụn mà còn các loại bệnh da liễu khác như chàm, viêm da vùng quanh miệng. Những vi khuẩn có hại như “tụ cầu vàng” chiếm ưu thế trên da, chúng tiết ra các loại “siêu kháng nguyên” gây nên sự bùng phát của bệnh chàm. Hay sự bùng phát của vi khuẩn gram âm như  C.acnes và gây mụn mủ. Fusobacteria được phát hiện trong các trường hợp gây viêm da quanh miệng.
• Nấm: một số chủng nấm như “Malassezia furfur” trên những nền da không khỏe mạnh cũng là một cơ chế gây mụn đang được nghiên cứu
• Vi sinh vật khác: mặc dù ít phổ biến hơn, nhưng một số loài kí sinh trùng như “Demodex” có thể tấn công vào những làn da có hệ miễn dịch yếu, gây nên tình trạng mụn trứng cá đỏ.
B. NHIỆT ĐỘ CAO VÀ SỰ TĂNG TIẾT MỒ HÔI
Việc đeo khẩu trang sẽ làm tăng nhiệt độ ở da và dẫn đến tăng tiết mồ hôi. Một số trường hợp có thể “viêm da dị ứng” do tiếp xúc với các chất hóa học trung gian trong mồ hôi.
Việc đeo khẩu trang tạo ra môi trường ẩm ướt, làm tăng tính nhạy cảm của da với các bệnh về nấm candida và nấm malassezia, dù là làn da khỏe mạnh.
Ở trên mặt người vốn có những vùng nếp kẽ như “rãnh mũi má”, “rãnh giữa hai môi”, vốn là nơi khu trú của nhiều vi khuẩn. Việc đeo khẩu trang lâu và khẩu trang tiếp xúc trên khuôn mặt có thể tạo ra nhiều “vùng nếp kẽ” nhân tạo mới, và làm lan rộng ra các vi khuẩn có hại.
 


C.CHẤT LIỆU CỦA KHẨU TRANG
Các loại thuốc nhuộm màu khẩu trang là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến viêm da tiếp xúc dị ứng. Khi khẩu trang bịt kín và các hóa chất nhuộm tiếp xúc với da mặt lâu dài dẫn đến viêm da và nổi mụn.
Không những vậy, hiện nay có một số loại khẩu trang chưa được kiểm định rõ ràng có nguy cơ ung thư. Benzothiazole là hóa chất phổ biến được dùng trong ngành may mặc. Một nghiên cứu năm 2018 đã chỉ ra rằng, benzothiazole trong các đồ may mặc có thể đi qua da, trong đó có cả khẩu trang bằng vải .
II. “Maskne” -  Điều trị như thế nào ?
Hiện nay chưa có một guideline chính thức nào nói về việc điều trị tình trạng Maskne. Tuy vậy, dựa trên các nguyên tắc cơ bản trong điều trị mụn trứng cá, một số phương pháp điều trị sau đây có thể cân nhắc:
1.Sữa rửa mặt:
Lựa chọn những loại sữa rửa mặt dịu nhẹ có thể kết hợp các thành phần kháng khuẩn (AHA, BHA,..)
2.Cân nhắc các hoạt chất trong skincare:
Mặc dù các hoạt chất như salicylic acid, alpha‐hydroxy acids, và retinols thường được sử dụng trong các các routine skincare nhưng những hoạt chất này cũng gia tăng khả năng viêm da kích ứng. Vì vậy với những làn da đang trong tình trạng mẫn cảm, bùng phát mun viêm, nên cần cân nhắc và cần sự hướng dẫn của các bác sĩ trước khi sử dụng
Các thành phần hóa học như benzoyl peroxide, axit salicylic, lưu huỳnh, axit alpha ‐ hydroxy và retinoids, có thể gia tăng nguy cơ gây viêm da tiếp xúc kích ứng khi đeo khẩu trang. Vì vậy khi sử dụng cần cân nhắc liều lượng, cách dung hay dạng sản phẩm.
Ví dụ đối với retinoid tuy có khả năng gây kích ứng, nhưng các công thức kem trị mụn được điều chế dạng hydrogel gồm retinoid/kháng sinh có thể dùng để chấm mụn tại chỗ, giúp giảm kích ứng.
Ngoài ra, thành phần Kẽm oxide là thành phần kháng khuẩn phổ biến, an toàn và khá ổn định trên da nên được thêm vào trong các liệu trình điều trị mụn.
Một vài nghiên cứu gần đây đã đưa ra đề nghị rằng, đối với những làn da bị mụn trong maskne nên sử dụng những thành phần kháng viêm, kháng khuẩn có nguồn gốc từ thực vật. Những chất này không chỉ kháng khuẩn, ít gây nhạy cảm mà còn điều chỉnh lại sự sản xuất của các tuyến bã nhờn. Một số hoạt chất có nguồn gốc thực vật có thể kể đến như: aloesin, aloin, aloe emodin, aletinic acid, mucopolysaccharides, choline, các amino acid…
3.Dưỡng ẩm:
Dưỡng ẩm là bước quan trọng nhất trong việc phục hồi, cải thiện làn da trong maskne. Dưỡng ẩm đúng cách sẽ cải thiện hàng rào bảo vệ da và cân bằng hệ vi sinh trên da, đồng thời kem dưỡng hoạt động như một lớp màng bảo vệ da khỏi tác nhân kích ứng bên ngoài.
Đối với các sản phẩm dưỡng ẩm, đặc biệt nhấn mạnh vai trò của 2 loại chất là “Humectans” (các chất tạo độ ẩm như acid hyaluronic và glycerin) và “Prescription Emollient Devices (PEDs)” (Các chất làm mềm da). Hai cụm từ này muốn nói tới các loại chất làm ẩm da và làm mềm da, nhưng không làm bít tắc trên da (khác với các loại dầu dưỡng Occlusion làm bít tắc da).l
Một ví dụ về công thức kem dưỡng ẩm giúp phục hồi làn da bị viêm tốt như ceramide/lipid kết hợp với glycyrrhetinic acid - một thành phần kháng viêm. Hay sự kết hợp giữa NMF ( natural moisturizing factors), sodium hyaluronate và polyglutamic acid, đây là những chất có phân tử nhẹ, thấm nhanh, không gây bí tắc davì vậy phù hợp với làn da đổ nhiều dầu.
Ngược lại, cần tránh một số hoạt chất như urea và lactic acid, tuy vẫn có chức năng làm ẩm nhưng những hoạt chất này có thể phản ứng với mồ hôi trên da, làm thay đổi độ pH trên da, tăng nguy cơ viêm da tiếp xúc kích ứng. Hay như đã đề cập phía trên, các chất dễ gây bí tắc như “petrolatum, mineral oil, dimethicone..” cần phải tránh.
 
Bs. Nguyễn Thị Ngọc Châu
Tài liệu tham khảo: The “Maskne” microbiome – pathophysiology and therapeutics. International Journal of Dermatology 2021.

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây